1 Tổng quan

Như vậy sự phát triển khoa học công nghệ kỹ thuật nhanh chóng cho phép sản phẩm, hệ thống công nghiệp tiến triển từ dạng cơ khí hóa thời kì đầu đến dạng tích hợp cơ- điện sau đó đến cơ điện tử -tự động cùng và ngày nay loại có tính năng thực hiện linh hoạt, thông minh (gọi tắt là sản phẩm cơ điện tử). Các sản phẩm cơ điện tả chỉ thật sự phát triển mạnh trong nền sản xuất công nghiệp và nền kinh tế hàng hóa cuối thế kỉ 20 và có mặt trong hầu hết các ngành kinh tế quốc dân như sinh học, y học, công nghiệp vái trụ, công nghiệp sản xuất V..V. Từ những đổ dùng thường nhật như đầu CĐ, máy giật, đầu video, máy ảnh tự động, máy photocopy, loại thiết bị khá lĩnh dộng nhưng còn kém thông minh đến những sản phẩm thế hệ nhúng cảm biến thông minh dể thu nhận các môi trường xung quanh theo thời gian thực, có các bảng mạch sử dụng các dữ liệu, cư cấu  "học tập" dế phát triển cơ sở kiến thức và các bộ kích hoạt “thông minh” để thực hiện các nhiệm vụ theo yêu cầu. Một số sản phẩm có khả năng như con người, ví dụ có thể nhận biết tốc độ, điều chỉnh tốc độ, nhận biết được các cử chỉ và “học bằng cách nhìn”. Những sản phẩm này có thể sắp xếp theo thứ tự do "thông minh" tăng dần như: các máy công cụ CNC, các trung tâm gia công, hệ thống công nghệ gia công linh hoạt (FMS), các máy công cụ thế hệ mới như máy gia công tốc độ cao (HSC), hexapod, các robot đào ngầm, người máy và những năm cuối của thế kỉ 20 là những hệ thống thiết bị "thông minh" siêu nhỏ V..V. Sự phát triển và tính nổi trội của cơ điện tử tạo cho các sản phẩm và hệ thống thực hiện tốt hơn, linh hoạt hơn, thông minh hơn trong chức năng và cả trong khả năng vận chuyển, giao tiếp truyền thông. Xu thế sản phẩm và hệ thống sản xuất theo hướng cơ điện tử dường như là không thể tránh khỏi trong thách thức của sự tiến bộ công nghệ kỹ thuật. Cơ điện tử cung cấp các giải pháp tất yếu dể thoả mãn nhu cầu thị trường. Các sản phẩm cơ điện tử tiêu biểu cho thế hệ sản phẩm mới, có thể phân loại như sau.

2 Phân loại theo lĩnh vực sử dụng

Sau đây là một số ví dụ phân loại sản phẩm cơ điện tử theo lĩnh vực sử dụng:

Trong y học:

Các loại thiết bị cắt lớp; các thiết bị thí nghiệm về ADN, nhân bản phôi; các máy chiếu các loại tia chụp: X, lase, coban; các thiết bị mổ nội soi, V..V. 

Trong công nghiệp:

Các loại máy công nghiệp tự động được điều khiển khiển theo chương trình, FMS (hệ thống công nghệ sản xuất linh hoạt ), CAD-CAM, người máy, các hệ thống tự động, kho tàng tự động, công cụ vận chuyển thông minh, V..V.

Trong văn phòng:

Đây là hệ thống mạng công tác, có sử dụng máy tính (như hệ thông tin quản lí), các thiết bị Văn phòng (máy tính, máy fax, máy in laser), V...V.

Trong sinh hoạt gia đình:

Hệ thống thông tin về nhà cửa, sản phẩm tiêu dùng (audio/ thiết bị nghe nhìn, máy giặt V...V.), hệ thống bảo vệ nhà cửa, các loại robot phục vụ, ô tô, gara ô tô tự động, V..V.

3 Phân loại theo kĩ thuật hệ thống

Sản phẩm đơn là những sản phẩm linh hoạt, thực hiện chức năng đứng một mình như máy CNC, thiết bị vận chuyển thông minh, vật gia dụng thông minh V..V.

Hệ thống tổ hợp các sản phẩm cơ điện tử trong quá trình có quan hệ cụ thể nào đó như:

• Dây chuyền lắp ráp đồng hồ, lắp vỏ hộp động cơ, đóng bao gói, V..V.
• Dây chuyền sản xuất ti vi, máy nén khí, V..V.

Hệ thống tích hợp: các sản phẩm cơ điện tử thành phần có quan hệ mật thiết như:

• Tự động hóa sản xuất, hệ thống gia công linh hoạt (FMS), hộ thống sản xuất tích hợp vi tính (CIM), V..V.
• Tự động hoá công nghiệp dán dụng: thiết bị sản xuất và lắp ráp ô tô, tàu thông minh, tòa nhà thông minh, V...V.

Như thể hiện ở trên, nội dung của cơ điện tử là rất rộng. Những vấn đề của cơ điện tử trên quan điểm cơ khí được cho rằng là sự mở rộng và bổ sung các sensor cho hệ thống cơ, các thành phần kích hoạt (cơ cấu chấp hành) tiên tiến hơn so với hệ cơ khí truyền thống và được điều khiển bởi máy tính. Khả năng truyền thông giữa các hệ thống thành phần đã làm tăng cường đáng kể tính năng của sản phẩm cơ điện tử. Để thiết kế và chế tạo các sản phẩm thế hệ mới, người thiết kế cần nắm rõ được các thành phần cơ bản của một sản phẩm cơ điện tử.

Cơ điện tử, các thành phần cơ bản,TS.Trương Hữu Trí, TS.Võ Thị Ry