Truyền động đai là cơ cáu dược sứ dụng để truyền mômen quay và chuyển động quay giữa hai hay nhiều trục nhờ lực ma sát phát triển giữa dai - cơ cấu dẫn với bánh đai gán trên trục chủ động- qua bánh đai gán trên trục bị đan (hình 2.34). Đai/ xích tiếp xúc bánh đai/xích theo một cùng để truyền mômen/chuyển động quay. Do truyền chuyển động dựa vào lực ma sát nén ở truyền động đai có thể xảy ra hiện tượng trượt. Kết cấu đai có vấu (hình 2.35 c) và xích (hình 2.35 a. b) là những giải pháp cải thiện khả năng truyền, về bản chất, trong truyền động đai, mômen/chuyển động quay được truyền nhờ chênh lệch ứng suất căng xảy ra trong đai khi vận hành (hình 2.34).

Gọi 1 là bánh đai dẫn , 2 là bánh đai bị đàn. p₁-ứng suất phía căng, p₂-ứng suất phía chùng, khi đó:

Mômen quay ở bánh đai 1 là T₁=(p₁-p₂).r₁

Mômen quay trên bánh đai 2 là T₂=(p₁-p₂).r₂

Với r, là bán kính của bánh đai 1, r₂ là bán kính của bánh đai 2.

Do công suất được truyền là tích của mômen quay và tốc độ góc và vì tốc độ góc là ω₁= v/r₁, đối với bánh đai 1 , ω₂= v/r₂ đối với bánh đai 2 (với V là tốc độ đài của dai), nên công suất truyền lên mỗi bánh dai là : (p₁- p₂). V.

Lợi thế của truyền động đai so với truyền động ãn khớp là:

• Có khả năng truyền động giữa các trục có khoảng cách quá lớn hoặc quá nhỏ.
• Có thể tự động bảo vệ hệ thống trong trường hợp quá tải (do xuất hiện trượt khi tải vượt ứng suất max giữ bám tiếp xúc).

Tuy nhiên tỉ số truyền lại bị giới hạn, cao nhất là 3 do liên quan đến cung tiếp xúc giữa đai và bánh dai.

Bảng 2.5 giới thiệu một số kết cấu truyền động đai.

Cơ điện tử, các thành phần cơ bản,TS.Trương Hữu Trí, TS.Võ Thị Ry